Meğer Kara Cuma 17 Aralık’taymış!

Ne Gündü Be!

Bu gözler Gezi olaylarının başlangıcını da gördü, 15 Temmuz’u da gördü, Naci Ağbal görevden alındığı gün de ekran başındaydı ama 17 Aralık’taki gibi bir düşüş görmedi.

Evet, tarihe not düşelim ve cuma gününü hatırlayalım.

Piyasalar Nasıldı?

Her şey ılık bir kış sabahı başladı.

İnanılmaz geçen 2 aydan sonra “Endeks bugün kaç bin yükselecek acaba?” diye düşünüyordu herkes.

Ne de olsa düşmeyen endeks icat edilmişti.

Dolar’ın her gün 1 TL arttığı günlerde endeks de yükselmeye başlamıştı. Dolar gibi getirmiyordu ama Bist 30 öncülüğünde yetişmeye çalışıyordu kura.

Ta ki öğle saatlerine kadar.

Öğle sporunu yaparken önce telefonlardan uyarılar almaya başladık, gün içinde %5’lere kadar yükselen endeks bir anda -2 yapmıştı.

Neyse ki sonraki saat %1 civarı toparladı, ancak kabus bitmemişti.

Saat 3’e doğru bir satış dalgası başladı: Daha önce birkaç defa sert işlemlerini gördüğümüz robotlar devreye girdi, satışlar hızlandı ve stoplar üst üste patladı. Devre kesici uygulaması başladı. 

Sonraki saatlerde devre kesici tekrar tekrar çalıştı; gün sonunda endeksteki kayıp %8,52 idi. Yakın zamanda uygulanmaya başlayan gece seansında %3 düşüş daha yaşadık.

Neden Oldu?

Son dönemde sık sık vadeli opsiyon borsası ile spot piyasa farklılıklarından dolayı aşırı fiyat hareketleri yaşayan menkul kıymetlere denk gelmişsinizdir: Benim en son hatırladığım Gamestop çılgınlığı idi. Bize short squeeze’i öğreten olaydı.

Borsa İstanbul’da da yaşanan kısaca buydu: Piyasada uzun süreli ve herkesin güvendiği bir trend oluşunca gelecek günleri tahmin etmek kolaylaşıyor.

Biraz Teknik Bilgi

Örneğin borsa iki aydır uçtuğu için herkes cuma günü de çıkışın devam edeceğini düşünüyor ve şöyle bir uyanıklık yapıyor: Vadeli piyasada fiyatlar önümüzdeki günlere ait olduğu için bu hisselerin aşağı yukarı gideceği yer biliniyor, trader vadelideki pozisyonunu satıyor, hisseyi spot piyasadan alıyor. Vadelide satılanı alan, yukarı gitsin de para kazanalım diyerek fiyatları yüksek kaldıraçla yukarı sürüyor ancak fiyat farkı açılınca margin call denen teminat çağrı oranları artıyor.

Yani aracı kurum “Fark çok açıldı, risk aldın, işlem için sunduğun sigorta parasını arttır” diyor. Trader’ların bu tip işlemleri çoğalınca aracı kurumlar toplu şekilde margin call oranlarını güncellemeye gidiyor. Ödeyemeyenler daha çok zarar oluşmasın diye önce vadeli piyasayı, yetmeyince de spot piyasadaki malları satmaya başlıyor. Fiyatı aşağı sürüyorlar. Robotlar devreye giriyor ve kıyamet kopuyor.

Perşembenin Gelişi Çarşambadan Belliydi

Nasıl mı? Piyasayı iyi tanıyanlar hafta boyu uyarılarda bulundu. Örneğin düşüşten bir gün önce 16 Aralık’ta BİST30 kontratlarının özellikle şubat ve nisan vadelerinde spot-viop farkı iyice açılmıştı. %20 fonlama maliyeti ile bile aralık-şubat arası 80 puan olması gerekirken (fair value) 150 puan olmuştu. Yani spot-viop fiyatları arasındaki sağlıksız ilerleyiş az da olsa dile getiriliyordu.

Şimdi Ne Olacak?

Bu fark şimdilik tam olarak giderilemedi. Pazartesi dolayısıyla çok kritik.

Kendi adıma bu farkın kabul edilebilir seviyeye gelmesinin ardından yukarı yönlü hareketin devam edeceğini düşünüyorum.

Zaman olarak Nuri Sevgen Hoca’nın tahminini aktarayım: Margin call kapama için son saat 15 olduğundan pazartesi 15’den sonra ben de olumlu hareket görmeyi bekliyorum. Dikkat ederseniz cuma günkü çöküş de bu saatte başlamıştı, dolayısıyla iyi bir tahmin.

O Zaman Her Şey Tamam Mı?

Ne var ki bayram değil seyran değil; endeks neden bu kadar çıkıyor?

Bu kadar döviz borçlu firma varken hisseler nasıl rekor kırıyor?

Üstelik yükselenlerin hepsi ihracatçı ya da kasalarında döviz tutan firmalar da değilken…

Bu rasyonel olmayan çıkış elbet ivmesini kaybedecektir. Bu seviyeler pozisyon almak hele ki kredili ya da kaldıraçlı işlem yapmak için çok riskli. İşlemlerinizi bu ayrıntıları unutmadan yapın.

Ancak kış rallisi, böyle çılgın bir günle mi son bulacak?

Eldeki verilerle benim cevabım hayır.

Sağlıklı ve bol kazançlı haftalar.