Ekonomi ve Psikoloji – 12 Kasım 2020

Ekonomi (bilhassa yatırım) ve psikoloji birbirinden ayrılmaz bir bütün. Özellikle Türkiye ekonomisinde son dönemde yaşanan sert hareketler incelendiğinde, bir kişinin sadece istifa etmesinin bile kur ve güven konusunda ortaya çıkardığı etkinin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gördük. Örnek olarak kurlara baktığımızda reel kurun üzerinde bir de psikolojik 1 TL olduğunu görüyoruz. Bu 1 TL’nin aşağıya gelmesi de ülke ekonomisinde yeni bir bahar havasına neden oluyor.

Ekonomi ve psikolojiyi beraber incelediğimizde bu harekette en önemli noktanın güven faktörü olduğunu görüyoruz. Ekonomiye olan güvenin yükselmesi demek insanların yatırım ve harcama konusunda daha esnek davranmasını sağlayacaktır. Üstüne bir de faizlerin arttırılacağına dair beklenti oluşsa da önemli olan sürecin reformlarla desteklenerek her alanda notlarımızı istanbul escort yükseltmek.

Faiz Lobisi?

Ülkemizde yıllardır ismi geçen faiz lobisinin durumu esasen bize anlatıldığı gibi değil. Faizin yüksek olması ülke için tabii ki bir dezavantaj. Ancak dinamik bir ekonomide gelişmiş bir ülke seviyesine ulaşamadıysanız faizi yeri geldiğinde kullanmak zorundasınız. Kullanmamanın tek yolu var, o da reformlarla güveni daha da arttırabilmek.

Faiz ile kazanç peşinde koşan ve risk sevmeyen bir grubun olacağı her zaman açık. Hatta 2019 verilerine göre yatırım yapmak isteyen tasarruf sahiplerinin yaklaşık %75’i sadece mevduat hesabını kullanıyor. Diğer tarafta bir de yatırım lobisi var. Bu grup güven, şeffaflık ve reform istiyor. Yatırım lobisini ülkemize çekmek zorundayız. Bunun içinde yukarıda bahsedilen konular vazgeçilmez.

Yeni Adımlar Ne Olmalı ?

Ekonomi ve psikolojinin daha doğru bir düzlemde birleşmesi için bazı yeni adımlar şart. Faizin en azından şimdilik arttırılması olmazsa olmaz. Hukuki düzenlemelerden sonra da diğer alanlarda reformların başlaması ve birçok uzmanın dillerinden eksik etmediği yapısal reformlar hayata geçirilmeli.

Ayrıca pandemi sürecinde daralma yaşayan iç ekonominin de canlandırılması şart. Burada yapılan ve devam edilen borçlandırarak canlandırma büyük hata olmaya devam ediyor.

İç piyasanın canlandırılması için;

1- İşe yarayacak basit ve anlaşılır eleman teşvikleri,

2- Vergi indirimleri,

3- Ödeme kolaylıkları,

4- Alacakların devlet tarafından bir an önce özel sektöre ödenmesi gibi eylemler hayata geçirilmeli. Özellikle kısa ve uzun dönem planlamalar özel sektörün daha verimli ve kârlı büyümesi hedeflenmeli.