Dövize Endeksli Mevduat Hamlesi İşe Yaradı mı? 11 Ocak 2022

Yeni Gelişme

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), bugün yurt içi yerleşik tüzel kişilerin döviz ve altın cinsinden mevduat ve katılım fonlarının hesap sahibinin talebi üzerine Türk lirası vadeli hesaplara dönüşmesi halinde mevduat ve katılma hesabı sahiplerine destek sağlanmasına karar verildiğini duyurdu. Yani gerçek kişilerin yararlanması için uygulamaya konan haktan tüzel kişiler de faydalanabilecek. 

Peki Ne Olmuştu?

20 Aralık gecesi finansal piyasalar için tarihî gecelerden biriydi. (Son dönemde ne çok tarihî gün yaşıyoruz, değil mi?)

18,50 TL’ye kadar yükselen ABD doları, CB Erdoğan’ın basın toplantısında dövize endeksli mevduat (DEM) hesabı uygulamasının başlayacağını ilan etmesiyle 13 TL’ye kadar geldi. Satışların kısmen devam etmesi ile sonraki günlerde 10,78’e kadar çekildi. O zamandan beri %40’a yakın yükseliş kaydetti.

Şapkadan Tavşan Çıktı

Her ne yapıldıysa işe yaramış olmalı ki kurda inanılmaz bir yükselişten sonra akıllara durgunluk veren bir düşüş yaşandı. Ancak ne pahasına?

Rakamlara bakalım:

Merkez Bankası rezervlerini günlük olarak bilançodan takip ederek yukarıdaki tabloyu hazırlayan Uğur Gürses, sadece MB tarafından 2 günde bankalara (arka kapı satışı) 7 milyar dolar satıldığını, kamu bankalarının satışları ile toplam 20 milyar dolar satıldığını ortaya koydu.

TCMB bilançosuna baktığımızda ise kasım sonunda -47 milyar dolarda olan bilançonun aralık ayı sonunda -64 milyar dolar olduğunu görüyoruz. 3 haftalık bir sürede toplama 17 milyar dolar satıldığı görülüyor.

Merkez Bankası’nın geçen pazartesi yayımlanan yıl sonu analitik bilançosuna göre, bankanın yaklaşık 60 milyar TL kâr yazdığı görülüyor. Oysa 30 Aralık tarihli bilanço vaziyeti, bankanın 70 milyar TL’ye yakın zarar yazacağını gösteriyordu. Fark 130 milyar TL.

BDDK resmî verisine göre ise 20 Aralık‘ta gerçek kişiler yani vatandaş 340 milyon dolar satmış. 21 Aralık‘ta gerçek kişiler 218 milyon dolar almış. Haftalık manzara ise üstteki grafikte. Sonuç olarak bireysel alımlar devam etmiş.

3 Ocak itibarıyla kur korumalı TL mevduatına 78 milyar TL’lik geçiş olmuş. O günkü kur üzerinden 6,5 milyar dolar yapıyor. Mevduattaki çözülme kabaca %4.

Yine BDDK verilerine göre son haftalarda kamu bankalarının FX net pozisyonu, sektörün genelinden belirgin ayrışıyor. Kamu mevduat bankaları, yabancı para net pozisyonlarını 20, 27 Aralık ve 3 Ocak haftalarında sırasıyla 1,7, 1,1 ve 1,6 milyar olmak üzere toplamda 4,4 milyar dolar azaltmışlar.

Sonuç Niyetine

Uzatmaya gerek yok. Rakamlar ortada.

Eldeki veriler yapılan yeni düzenlemenin,

1- Başta bireysel yatırımcı DTH’larında büyük bir çözülme sağlamadığını.

2- 20 Aralık gecesi yapılan satışların bireysel değil kurumsal bilhassa Merkez Bankası ve kamu bankaları kaynaklı olduğunu.

3- Düzenlemeden sonraki haftalarda kurdaki düşüşün bireysel yatırımcı tarafından fırsat olarak görüldüğünü.

4- Satışların zaten kötü durumda olan MB rezervlerini içinden çıkılmaz hale getirdiğini.

5- Düzenlemenin kısmen iyi durumdaki iç/dış borçlanma faizlerini arttırdığını ve Hazine’ye büyük yük getirdiğini gösteriyor.

Reçete belli, hepimiz bu acı ilacı içeceğiz. Dolayısıyla türlü düzenlemelerle oyalanmanın anlamı yok.

Bir an önce gerçek ve kalıcı düzenlemeler yapılması dileğiyle iyi haftalar.