Pandemi ile Piyasaların Çöküşü
2020 hepimiz için pek çok açıdan ilginç bir yıl oldu.
Covid-19 pandemisine karşı insanlığın verdiği en büyük mücadelelerden birine şahit olduk.
Piyasaların da bu pandemiden bağımsız hareket etmesi olanaksızdı. 23 Mart 2020’de piyasaları vuran virüs, devre kesici, açığa satış vb. uygulamalarla kısmen kontrol altına alındı.
Merkez bankalarının piyasaları desteklemesi ile süratle toparlandı yatırım araçları. Haziran ayı başı itibarıyla kriz öncesi seviyelere kadar gelmişti borsalar. Tabii bu kriz ortamından olumlu etkilenen yatırım araçlarının başında 2016’dan beri yükseliş eğiliminde olan altın geliyordu.
Zirveler Dönemi
Panik satışları ile 1450’li seviyelere kadar gelen ons altın, ağustos başında 2063 dolar ile tarihî zirvesini gördü. Bu esnada gram altın 460 liraları buluyordu. Dolar/TL Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın rezervlerini eritmek pahasına haziran ayı boyunca 6,85’te sabit tutulmaya çalışılıyordu.
Ons altın bu tarihten itibaren “Aşı bulundu” haberleri ile düşüş trendine girdi ancak gram altının hikâyesi devam ediyordu.
Merkez bankası net rezervlerinin -49 milyar dolara inmesi, ekonomiye güvenin yerle bir olması, aktif rasyosu uygulamasına başlanması, swap faizlerinin kasıtla fırlatılması, politika faizi arttırılmasın diye piyasasının geç likidite penceresinden fonlanması gibi uygulamalar Türk yatırım araçları üzerinde baskıyı arttırdı.
Tam ons altın düşüyor dediğimiz anda bu sefer Dolar/TL patladı ve 23 Temmuz’da 6,85 olan kur, takvimler 6 Kasım’ı gösterdiğinde 8,50’ye yükselmişti. Bu esnada gram altın 534 TL ile tarihî rekorunu kırdı.
Kırmızı Dolar/TL, mavi Ons altın, Turuncu Gram altın
2020 yerli yatırımcı için borsa, altın ve dolar anlamında iyi bir yıl oldu. Gram altında kazançlar %70’i, dolarda %30’u buldu. Borsada ne varsa az çok gitti.
Ancak bu dönemi özel addetmemizin farklı bir nedeni var: Normal şartlarda dolar ile ons altın zıt yönlü hareket ediyor. Pandemi nedeniyle risk iştahı azalan küresel yatırımcılar altına yöneldi ve zirveyi getirdiler.
Bu dönemde dolar endeksi son derece düşük seviyelerde seyretse de yanlış politikalar ile TL, dolar karşısında dipleri gördü. Hem ons altında hem de Dolar/TL’de zirveler görülünce Türk yatırımcısının alışık olmadığı kadar tırmanan bir gram altın kazancına tanık olduk.
Bundan Sonrası İçin Senaryolar
Yukarıdaki grafikte önemli zamanları sizler için belirttik, ancak dikkatinizi çekmek istediğimiz bir nokta daha var.
Türkiye’de gram altın her ne kadar dolar ve ons altın fiyatları ile belirlense de majör belirleyici her zaman Dolar olmuştur. Bu tezimizi “Türkiye’de altın neden kazandırıyor?” yazımızda ispat etmiştik.
Bu yüzden son dönemde gram altın ve dolar’da eş zamanlı çekilmeler görüyoruz. Ons altın da düşüyor ama birlikte korele hareket eden esasen dolar ve gram altın.
Dolayısıyla altının ülke için kaderini tahmin etmek için doların ne olacağını kestirmek gerekiyor.
Dolar/TL’de Yön Ne Olur?
2020 piyasalar açısından çok iyi bir yıl olsa da makro ekonomik veriler açısından durum tam tersi. Bütçe açığı rekor kırdı, dip seviyelere gelen petrol fiyatlarına rağmen cari açık yükselme eğilimine girdi tekrar, turizm gelirleri rekor düştü, ticari kredi faizleri yaz aylarında suni olarak düşürüldü ve pandeminin etkilerini hafifletmek, iç talebi arttırmak ve işletmeleri desteklemek için kullanıldı.
Sonuçta iç ve dış borçluluk oranları fırladı. İşsizlik hâlâ çok yüksek ve verilere güven yok. Enflasyon hedeflerinin çok uzağında olduğumuzu ve faizleri indirmenin gündemde olmadığını Merkez Bankası Başkanı geçtiğimiz hafta ifade etti.
Mecburen tek yapılacak faizleri yüksek tutmak çünkü yabancı istanbul ucuz escort yatırımcının istediği faizi alması için başka seçenek yok.
Son dönemde büyük yatırım bankalarının gelişen piyasa direktörlerinin yüksek faiz ve Türkiye güzellemelerine şahit olmuşsunuzdur, babalarının hayrına yapmıyorlar tabii.
Dolar/TL 8,50’ye giderken “Adil değer 7,50″ diyen Robin Brooks bir başka örnek.
Ancak bu durum da sürdürülebilir değil zira ülkedeki büyüme krediye bağlı; kredi muslukları kapanırsa ekonomi yönetiminin övündüğü tek kriter olan büyüme rakamları hayal olur. Bu sebeple yüksek faiz politikasının devamı mümkün görünmüyor.
Trump döneminin “çok ihracat olması için dolar zayıf olmalı” tezinden hareketle baskılanan Dolar’ın Biden/Yelen döneminde tüm para birimlerine karşı güçlenmesini izleyebiliriz. Yelen’in FED başkanı olduğu 2014-2018 döneminde dolar endeksine bakmamız yeterli olabilir.
Tüm bunları alt alta topladığımızda TL’nin güçlü durmasını sağlayacak bir senaryo üretmek zor. Dolayısıyla teknik analize başvurmadan Dolar’ın bu seviyeleri kalıcı olmadığını söyleyebiliriz. Dolayısıyla gram altında da orta-uzun vadede yukarı yönlü hareket bekliyoruz.
Peki Ya Ons Altın?
İlk olarak ons altından korkudan besleniyor ve üst üste gelen aşı haberleri ile son çeyrekte sert düşüş yaşadı. Üzücü kısım ise şu, bu seviyelere gelmesi yıllarını aldı ama ilk sert düşüşü Rusya’nın aşı haberi ile yaşadı ki bu aşıdan başka haber de çıkmadı. Çıkış ne kadar nitelikli ise düşüş de o kadardır, şaşılacak bir şey yok.
İkinci olarak altın için enflasyonist bir ortam gerekiyor. Pandemi sonrası dönemde Yellen yönetiminde olacak ABD Hazinesi altın için olumlu haber, zira FED başkanlığı döneminde sex hikayeleri altının performansı genel resimde iyiydi.
Sonuç
Ons altında kritik bir dönemde olduğumuzu ve trend değişimlerini takip etmemizi tavsiye ediyorum zira ülkemizde gram altının ons altına bağlı çıktığı dönem neredeyse yok, bu bağlamda asıl önemli olan kur.
Kura gelecek olursak: Kronik sorunlar nedeniyle Dolar/TL’deki düşüşün dönemsel, kısa süreli ve yüksek faizden kâr etmek isteyen yabancı yatırımcıların işine geldiği için gerçekleştiğini esc buca değerlendiriyoruz. (Para, para, sıcak para)
Tabii ki 8,50 nereden bakarsanız bakın rasyonel bir seviye değildi ve köpüğün alınması şarttı ancak pandemiye zaten zor şartlarda girmiş ve durumu daha da kötüleşmiş bir ülke sadece ekonomi yönetimini değiştirerek ve faizleri arttırarak kuru kalıcı şekilde baskılayabilir mi? Hem de MB rezervleri arttırmak esc istanbul için hiçbir şey yapmazken…
Herkese sağlıklı ve bol kazançlı günler…