Durum Raporu: Genel Gidişat, Bist100 ve Dolar/TL

Kısa bir aradan sonra Para Takipçisi, siz değerli takipçilerini bilgilendirmeye, aydınlatmaya ve ekonomik faaliyetlerine yön vermeye tam gaz devam ediyor.

Hayat koşturmacası içinde bazen yazılara ara vermek zorunda kaldığımız zamanlar olabiliyor lakin yaklaşan bir fırtına olduğunda merak etmeyin, size sığınacak bir yer göstermeye devam edeceğiz.

Son dönemde haber akışı incelendiğinde majör durumda bir değişim yaşanmadığı ortada: Makroekonomik göstergeler kötü gelmeye devam ediyor.

Özellikle işsizlik ve beli kırılamayan enflasyon en büyük baş belaları. Yükselen kurdan nemalanamayan ihracat sektörü ile reel ve finans sektöründeki yüksek borçluluk durumları takip edilmesi gereken diğer önemli birkaç veri.

Aynı şekilde Merkez Bankası’nın döviz rezervleri, ülkenin bir yıl içinde ödenmesi gereken dış borcuna bölündüğünde dünya genelinde en düşük orana sahip birkaç ülkeden biriyiz.

Uyarmakta fayda var: Bu şekilde elma-armut karşılaştırmaları herhangi iki rakam kullanılarak yapılabilir, çok şey ifade etmeyebilirler ama şeffaf ve piyasayı tatmin eden açıklamalar yapmayan Merkez Bankası gibi bir kurum söz konusuysa, verdiğimiz örnekte olduğu gibi, piyasada sözü geçen şirketlerin araştırma departmanları ya da yazılı basın her rakamı kullanmakta ve ne kadar kırılgan olduğunuzu ifşa etmekte bir beis görmez.

Sonuçta piyasada ahlak kuralları işlemez, rakamlar konuşur.

Öte yandan birkaç grafikte en kötüden dönüşe benzer gelişmeler görmek mümkün.

Örneğin nisan ayı sanayi yöneticileri PMI endeks rakamları (2018 eylül en kötü veri) ile ile tüketici beklenti anketleri ile tüketici güven endekslerinde (2018 ekim en kötü veri) dipten dönüşe benzer veriler gelmeye başladı. Tabii bu verilerin hâlâ tehlikeli ve kritik bölgelerde olduğunu not edelim.

Genel resme baktığımızda “Unutulanlar dışında yeni bir şey yok.” demek mümkün.

Peki Bist100 ne durumda?

Bugün genel manzarada biraz özele inelim ve “üstatların” uzun zamandır yorum yapmaktan, grafik paylaşmaktan kaçındığı Bist100’e bir göz atalım.

2 yıllık Bist100 Grafiği

Yılbaşından bu yana Bist100 Grafiği

İndikatör harcamaya gerek yok, her iki grafikte de görüldüğü gibi işler hiç de iyiye gitmiyor. Üsteki grafiğe baktığımızda geçtiğimiz hafta içinde üst üste satış yiyen Bist100 endeksinin Ocak 2017 seviyesine geldiğini görebiliyoruz, dolar bazlı baktığımızda ise 2008 seviyesinde.

“Dolar bazlı neden değerlendirme yapıyorsunuz?” ya da “Dolarla mı ekmek alıyoruz, bize ne dolardan!” diyenlere bir çift sözümüz olacak: Dolar bazlı demek, Dolar karşısında endekse bel bağlamış biri, 11 yılını boşuna harcamış demektir.

Rasyonel bir yatırımcı isek bunun kabul edilebilir tarafı yok.

Bist100’de şubat ve mart aylarında yaşanan 15 bin puanlık ralli dışında dişe dokunur bir hareket yok, bu hareketin de bir avuç hisse dışında kimseye faydası olmadığını gördük.

Alttaki grafikte ise beyaz halkalar sert düşüşler sonrası yaşanan tepki alımlarını gösteriyor, çok temel bilgi ama tekrar etmekte fayda var: Her dönüş trendi kırmaya yetmez, borsanın tarihî satışlar yediği bir günün ardından yüzde 1,5-2 yükseldi diye 100-120 binleri zikredenlerden uzak durun, genel trend dönüşü için daha çok yolumuz var.

O zamana kadar uygulanacak harekat tarzlarını önceki yazılarımızda bulabilirsiniz.

Para Takipçisi geçen seneden beri dile getiriyor bu gerçeği ama duymadım, görmedim diyen kalmasın: Genel ekonomik görünümün bu şekilde devam ettiği bir ortamda vatandaş harcama yapmaz, kredi çekmez, mevduat faizine/dövize yönelir, bu yüzden şirketler satışlarını arttıramaz, kâr edemez, ciro üretemez, dolayısıyla borçlarını ve kredilerini rahat ödeyemez, yeni istihdam imkânı yaratamaz.

Pek bunları yapamayan bir şirketin borsada işlem gören hissesi artış kaydedebilir mi? 2+2, 5 eder mi?

Vatandaşın parasıyla dövize yöneldiğini nereden mi anlıyoruz?

Döviz tevdiat hesaplarındaki vergiler arttırılmasına ve al/sat işlemlerine komisyon alınmasına rağmen Para Analiz’in verilerine göre 17 Mayıs haftasında DTH miktarı 212,3 milyar dolara ulaştı. Komisyonun, bankalardan döviz alan bireylerden alınacağını, bankalar arası işlemlerde uygulanmayacağını belirtmekte fayda var. Yani ekonomi yönetiminin dövizle alıp veremediği yok, vatandaşın döviz almasını durdurmaya çalışıyor.

Sonuç ortada, trend yukarı yönlü seyrine devam ediyor.

Bize de sörf tahtamızı alıp kendimizi dalgalara bırakmak kalıyor…