ABD Endekslerinde Değişim Sinyalleri

Rafların Tozunu Alalım

Uzun zamandır ABD piyasaları ile ilgili ayrıntılı bir yazı yazmamıştım. Her hafta küresel piyasalara dair yorumlarımı aktarırken mutlaka değinsem de geçtiğimiz hafta bir arkadaşın yabancı hisse ve endekslere dair sosyal medyada yorum eksikliğini ifade etmesi beni harekete geçirdi diyebilirim. Ancak şunu da ifade edeyim, yabancı hisselere yatırımla paylaşımlar neredeyse hiç etkileşim almıyor; beğenme ve retweet değil kastettiğim, okunmuyor dahi. Yine de bu konuda yırtınan biri olarak görevimi yapmak niyetindeyim.

Önce ABD piyasalarını, neden bu mecrada yatırım yapmanın mantıklı olduğunu anlatacak, sonra da kısaca aracı kurumlardan bahsedip FED politikalarıyla değişen piyasaların 10 yılını kısaca anlatacak ve yazıyı tamamlayacağım.

Neden ve Nasıl

Öncelikle uzun yıllardır yurt dışı piyasaları takip ediyorum ve yatırım yapıyorum. Bu cümleyi okuyup “Biz daha Borsa İstanbul’u halledemedik, adam ABD diyor,” diyorsanız bekleyin. Zira çok komplike işlemler değil bunlar. Ayrıca pek çok yabancı endeksi takip etmekle birlikte haber akışı ve takip yönünden en kolayı olan ABD endeks ve hisselerinde yatırım yapıyorum.

Nasıl yatırım yapılacağına dair sitemizde hem çok sayıda yazı hem de Twitter’da Yurtdışı Hisse, Pinti Değil Tutumluyum isimli arkadaşların bilgilendirici yazıları var. Kendi adıma aracı kurum olarak TD Ameritrade (fiyatlar çok uygun, bazıları bedava) ve Philip Capital kullandım. Komisyon ücretleri ve al-sat ücretleri yerli bankalarda aşağı yukarı aynı. İş Bankası ve Akbank’ın fon çeşitliliği anlamında öne çıktığını söyleyebilirim. Son dönemde Midas’ı da kullanan ve çok memnun kalan arkadaşlarım var.

Endeksler ve Hisseler

Bu konuşmayı dost meclislerinde ve toplantılarda onlarca defa yaptım, aynen tekrar edeceğim. Portföyünüzde mutlaka yabancı hisse bulundurmanız gerekiyor, belki az belki çok; ancak elzem.

Neden mi? ABD endeksleri pek çok yönden sadece yurt içi sermaye piyasalarına göre değil dünyadaki çoğu piyasaya göre sağlıklı bir işleyişe sahip. Örneğin en bilinen endekslerden S&P 500’ün aylardır düzeltme sürecinde olduğunu dikkate alsanız bile günlük ortalama hacmi 3 milyar dolar. 2020-2022 arasında Borsa İstanbul’da yatay hareketin dibine vurduğumuz günlerde 2 milyar TL hacim bile üretemiyorduk.

ABD endeksleri manipülatif hareketlere de daha dayanıklı, çünkü bu büyüklükte endeksler haliyle kolay sarsılmıyor. Bizim 17 Aralık’ta, 13 ve 29 Eylül’de gördüğümüz çöküşleri/devre kesicileri 11 Eylül veya pandemi gibi nedenlerle deneyimliyorlar sadece. Bir majör endeks durduk yere devre kesmez anlayacağınız. Tabii ki Gamestop gibi bazı çılgınlıklar olabiliyor ama ender örneklerden.

Düzenleyici kurumlar daha etkili ve caydırıcı. ABD’nin SPK’sı SEC’ten herkes korkuyor.

En önemlisi de gelişmiş bir temettü kültürü olan hisseler var. Ve bu düzenden faydalanan milyonlarca insan. ABD’de her 100 yetişkinden 55’inin borsa hesabı var.

Özel şirketler çalışanlarına yatırdıkları emeklilik primlerinin birçoğunu bu hesaplara yatırıyor. Halka açık firmalar, bu ödemeleri kendi hisseleriyle yapıyorlar. Böylece “Şirket kazanırsa sen de kazanırsın.” mesajı veriliyor ve motive ediliyor çalışan. Filmlerde de sıkça gördüğünüz ve 401k denen emeklilik hesaplarının birçoğu profesyonel fon yöneticileri tarafından yönetiliyor. Polis, itfaiyeci emeklilik fonları büyüklükleri itibarıyla dikkat çeken ve fon yöneticilerinin ağzını sulandıran bazı fonlar.

Yani kurumsal yapının oturduğu, hukuki düzenlemelerin işlediği, dolar bazlı yatırım yapabileceğiniz, bu sayede hem hisse yükselişinden hem de kur hareketinden kâr elde edebileceğiniz, üstelik dolar bazlı temettü alabileceğiniz ve her iki bireyden birinin yatırım hesabı olan bir ülkede yatırım yapmaktan bahsediyoruz.

Gelelim Endekslerin Durumuna

Bu yazıyı yazmamdaki bir diğer neden de grafiklerin dikkat çekici bir hal alması.

Endeks yorumuna geçmeden önce birkaç temel bilgi vereyim. 2020 Mart’ın pandeminin endeksleri en sert vurduğu aydı. Tüm endeksler dibi gördü. Zamanlama olarak çok kötü bir dönemdi zira ABD Merkez Bankası FED 2008 Krizi’nden sonra başlattığı niceliksel gevşeme politikasını terk etmeye ve sıkılaşmaya başlamaya çalışıyordu. Fakat 2017 ve 2019’daki yapılan deneme ve mesajlar piyasaların bedava paraya henüz doyamadığını gösteriyordu. Büyük bir belirsizlik ortamında FED doğru bildiğini yapıp küresel ikinci bir krize neden olmamak için herkes ayağını denk alsın diyordu. Ancak 2019 sonunda Çin’de patlayan bir salgın planları alt üst etti.

Pandemiyle Ertelenen Planlar

Pandeminin başlamasıyla günlük hayat alt üst oldu. Dahası üretim durdu, fabrikalar kapandı, borsalar tökezledi, insanlar işsiz kaldı, sosyal devlet tekrar sahneye çıktı. Parası geçer akçe olanlar vatandaşlarına yardım dağıtırken bizim gibi kur riski taşıyan ülkeler karşılıksız yardım değil ucuz kredi dağıttılar. İç ve dış borcu rekor seviyede bir ülke için anlaşılabilir bir hamle ancak bu kredilerin de yardımların da yurt içinde ve küresel bazda bir bedeli olacaktı; enflasyon. Bu yüzden aylardır FED’den ve TCMB’de tek duyduğumuz ve şikâyet ettiğimiz şey enflasyon, hayat pahalılığı.

FED, enflasyonu durdurmak için rasyonel davrandı, sert önlemler aldı. 1 Mart 2022’de %0,25 olan politika faizini, 21 Eylül’de %3,25’e kadar yükseltti. Bunun sonucunda pandemiden sonra ralliye başlayan hisselerde düzeltme süreci başladı. (Grafikteki son resimde Powell, ayıların üzerinden smacı vuruyor. Endeksi ayıların bile tahmin edemeyeceği düzeyde aşağı çekiyor)

Ve geldik bu yazıyı yazmamın üçüncü nedenine.

ABD’de dört majör endeks ve hisseler, geçtiğimiz iki haftadır dönüşe başladılar. Öyle ki daha önce 2018 ve 2020’de kullandığı haftalık bazdaki 200’lük ortalamadan sekti. Grafikten de görebileceğiniz gibi haftayı 21 haftalık üssel ortalamadan kapattı.

FED politikaları sebebiyle endeksteki düzeltmenin devam edeceğini bildiğimden bir süredir ABD hissesi paylaşmıyordum. Ancak son haftalarda meydana gelen hareketler dikkat çekici. Bilhassa yılbaşından itibaren enflasyondaki durumun daha iyiye gideceğine (yurt içi değil yurt dışında) dair FED herhangi bir işaret alırsa faiz indirimi başlayacağı uzmanlarca dile getiriliyor. Bu süreçten altın ve değerli metallerle endeksler birincil derecede olumlu etkilenecektir. Muhtemelen başlayan dönüş de bunun ön fiyatlaması.

Sonuç Niyetine

Yazının başındaki nedenler baki. Sonunda yazdıklarım ise neredeyse yılbaşından beri düzeltme sürecinde olan ve eski zirvelere baktığımız zaman bedava diyebileceğimiz fiyatlara gelmiş, dünyanın en bilinen ve ünlü hisselerine dair önemli bir dönüşe işaret ediyor.

Seçim fiyatlaması, bıyıklı yabancılar, bankalara yönelik operasyonlar derken Batı’da 4-5 yılda bir gelecek bir fırsat doğuyor; kaçırmayın derim.